درباره نقوش جانوری در فرش

نقوش جانوری در بین نقوشی که با منبع الهام از طبیعت در فرش طراحی شده اند معنای اسطوره ای کاربرد وسیعی می یابد. در این نقوش اعم از نقوش اصلی متن و یا ریز نقش های به کار رفته در ان معنایی رمز گونه استفاده شده است. درست است که اسطوره ها در هر فرهنگی جهان را قابل فهم نموده و معقولات و مناسبات انسان باهمنوعان و نظام کاینات هستی را معنی می بخشیده است، و این طرز نگرش مبتنی بر برداشت های ذهنی دوران کهن فرهنگی ادوار جامعه است اما این معنای ساده باورانه به دیدگاه های جامعه عشایری و روستایی دست اندرکار دست بافته (فرش-گلیم –قالی) ایرانی نزدیک است. چه ازآن جاست که عوامل رمز گونه درنقش های متفاوت جدی می نماید .” چرا که رمز مارابه فهم معنایی غیراز معنای اول وبی واسطه که خود بر آن دلالت دارد فرامی خواند .رمز کثیرالمعنی وچند پهلواست.همچنانکه درخت وماه وغروب آفتاب ودریا همواره برمعنایی بیش از معنای اولیه شان دلالت می کنند.

همین قدرت سازمان بخش وساختار ساز اسطوره است که باعث می شود اسطوره خارج ازتاریخ وزمان پیدایی اش عمل کند وبا همین تحلیل است که فروید در بیان ناخود آگاهی به اساطیری توسل می جوید که قرن پیش از او در متن وسیاق اجتماعی،فرهنگی کاملاً متفاوتی پدیدآمده اند.”دین وجادو تنها ارتباطات بشربا دنیای خلق اسطوره نیستند.”تایلور در تحلیل اسطوره از همزادگرایی یا جان گرایی یاد می کند.اومعتقداست که هرچیزدارای همزادی (anima) مستقل است و جنبش و آرامش آن را از حرکت و سکون یا حضور و غیاب جان (mana) و یا همزاد جان سرچشمه می گیرند . پس برای غلبه بر طبیعت باید همزاد اشیا بر خود آنها منطبق شود . نذر و نیاز و قربانی کردن همه آثاری از همزادگرایی جان است. جادو و توتم را اسطوره شناسانی همچون فریزر (Frazer) بر همزاد گرایی افزوده اند . فریزر عقیده دارد که فرهنگ از مرحله جادو به دین و بعد از آن بهمرحله دانش پا نهاده است.